สืบสานความดั้งเดิมผ่านงานฝีมือของญี่ปุ่น

ประเทศญี่ปุ่นมีชื่อเสียงในเรื่องงานฝีมือแบบโบราณที่ได้รับการขัดเกลาและถ่ายทอดมาเป็นเวลานานนับพันปี งานฝีมือเหล่านี้ช่วยให้เรามองเห็นแก่นแท้ของสุนทรียภาพของคนญี่ปุ่นและได้มองย้อนกลับไปในอดีต ในขณะที่ยังคงรักษากรรมวิธีการผลิตที่เป็นมิตรต่อโลกไว้ด้วยในขณะเดียวกัน มีสถานที่ให้สัมผัสและเรียนรู้เกี่ยวกับงานฝีมือเหล่านี้หลายแห่งในโตเกียว โดยจะขอแนะนำ 3 แห่งในบทความนี้

บอนไซ : หัวใจที่ยำเกรงต่อธรรมชาติ

พิพิธภัณฑ์ศิลปะบอนไซชุนกะเอน

บอนไซ คือศิลปะของการตัดแต่งรูปร่างของต้นไม้และพุ่มไม้ด้วยเทคนิควิธีการต่างๆ เช่นการใช้ลวดหรือการตัดแต่งกิ่ง มีการฝึกฝนสืบทอดต่อกันมาในญี่ปุ่นเป็นเวลานานหลายศตวรรษ ต้นไม้จิ๋วที่เรียกว่าบอนไซนั้นสะท้อนให้เห็นถึงความรักที่ลึกซึ้งและเคารพในธรรมชาติในจิตใจของศิลปินบอนไซแต่ละท่าน การเลี้ยงบอนไซนั้นเป็นงานที่ไม่มีวันสิ้นสุด โดยสถานที่อย่างพิพิธภัณฑ์ศิลปะบอนไซชุนกะเอนจะทำให้สามารถสัมผัสและเข้าถึงศิลปะแขนงนี้ได้

คุณโคบายาชิ คุนิโอะ ลงเงินทุนไปจำนวนมหาศาลเพื่อเปิดพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ และในปัจจุบันพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เองที่สร้างบอนไซที่มีมูลค่ามากกว่า 650,000 ดอลลาร์สหรัฐซึ่งเทียบเท่ากับมูลค่าที่ใช้ในการเปิดพิพิธภัณฑ์ แม้ว่าบอนไซจะถูกมองว่าเป็นงานศิลปะที่จำกัดเฉพาะในแวดวงศิลปินชาวญี่ปุ่นเท่านั้น แต่ทุกวันนี้การปลูกบอนไซแพร่หลายไปทั่วโลก คุณโคบายาชิได้รับเชิญไปบรรยายเกี่ยวกับบอนไซในหลายประเทศในยุโรป รวมไปถึงสหรัฐอเมริกา ไต้หวันและออสเตรเลียมากกว่า 30 ประเทศ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ยังดึงดูดผู้เยี่ยมชมจากหลายประเทศและสร้างผู้สืบทอดจากทั่วโลก

ลูกศิษย์ที่นี่ส่วนมากมาจากต่างประเทศ และเคยทำงานให้กับอาจารย์ด้านบอนไซที่ประเทศของตนมาแล้วก่อนที่จะเดินทางมาสวนของคุณโคบายาชิ ทุกคนได้รับการคาดหวังให้ทำงานที่ได้รับมอบหมายอย่างจริงจัง เหล่าลูกศิษย์เรียนรู้ภายใต้การดูแลของอาจารย์เป็นเวลา 6 ปีทุกวันตั้งแต่เช้าจรดเย็น ความมุ่งมั่นนั้นได้รับการจารึกลงบนมือของพวกเขาที่หยาบและแข็งกระด้างขึ้นจากการดัดกิ่งไม้และลวดมาเป็นเวลาหลายปี
ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะบอนไซชุนกะเอนมีเวิร์กชอปบอนไซสำหรับผู้สนใจเรียนทุกระดับ ผู้สอนในวันนี้เป็นลูกศิษย์จากประเทศเปอโตริโก เขาจะเป็นผู้แนะนำพื้นฐานเกี่ยวกับบอนไซก่อนจะพาเข้าสู่เวิร์กชอป

ในส่วนเวิร์กชอปสำหรับผู้เริ่มต้น ผู้เข้าร่วมจะได้รู้จักกับวัฐจักรวงจรชีวิตบางส่วนของการเลี้ยงบอนไซ เช่นการยึดกิ่งและลำต้นด้วยลวด ลำต้นบอนไซจะต้องถูกยึดด้วยลวดก่อน หลังจากนั้นจึงค่อยๆ ดัดขึ้นรูปโดยใช้เวลา 10 ปี ก่อนจะกลายเป็นบอนไซที่โตเต็มที่
การยึดลวดเข้ากับกิ่งนั้นต้องใช้ความสามารถเชิงมิติสัมพันธ์เป็นอย่างมาก เมื่อยึดลวดเข้ากับบอนไซซ้อนไปเรื่อยๆ จะเหมือนเกมปริศนาว่าขั้นตอนต่อไป ควรจะวางลวดที่ไหน อย่างไรดี หลักทั่วไป จึงไม่ควรให้ลวดวางตัดกัน เมื่อยึดแต่ละกิ่งเรียบร้อยแล้ว กระบวนการจัดรูปร่างจึงจะเริ่มต้นขึ้น

หลังจากจัดบอนไซต้นเล็กเสร็จเรียบร้อยแล้ว อย่าลืมไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ จะได้เห็นด้วยตาของตนเองว่าบอนไซต้นเล็กนี้จะเติบโตขึ้นเป็นแบบใด
พิพิธภัณฑ์แห่งนี้มีต้นไม้, สถาปัตยกรรม และงานศิลปะที่เกี่ยวข้องหลากหลายแบบ นอกจากบอนไซสนดำญี่ปุ่นแบบพื้นฐานที่ใช้ในสตูดิโอแล้ว ยังมีบอนไซประเภทอื่นๆ อีกมากมาย นักจัดบอนไซชาวญี่ปุ่นจะใช้ต้นสนดั้งเดิมอย่างต้นสนญี่ปุ่นสีขาว, ต้นสนมังกร และต้นสนจูนิเปอร์ แต่ไม่ได้มีการจำกัดว่าบอนไซจะต้องเป็นต้นไม้ชนิดใด ในประเทศสเปนหรืออิตาลีที่คุณโคบายาชิชื่นชอบความงดงามของบอนไซเป็นพิเศษ นักจัดบอนไซใช้ต้นไม้ขึ้นชื่อของประเทศอย่างต้นมะกอก
ส่วนหนึ่งของจุดเด่นเชิงสถาปัตยกรรมของพิพิธภัณฑ์สะท้อนถึงมิติที่มีการนำบอนไซมาใช้ประดับตกแต่งมาช้านาน นอกจากนี้ยังมีสวนแบบดั้งเดิมซึ่งมีบ่อปลาคาร์ฟว่ายเวียนอยู่ และโทโคโนมะ (Tokonoma) พื้นที่เล็กๆ ที่มักจะมีในบ้านญี่ปุ่นสำหรับจัดแสดงผลงานศิลปะ
อีกทั้ง ยังมีการจัดแสดงหินซุยเซกิภายในพิพิธภัณฑ์ด้วย หินซุยเซกิเป็นการจัดแสดงหินรูปร่างต่างๆ ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ และเป็นศิลปะในการชื่นชมความงามนั้น หินซุยเซกิมักจะจัดแสดงร่วมกันกับบอนไซ

พิพิธภัณฑ์ศิลปะบอนไซชุนกะเอน
1-29-16 นิอิโฮริ เขตเอโดกาวะ โตเกียว
เว็บไซต์ (ENG)

คินสึกิ : การอนุรักษ์ประเพณีดั้งเดิมและเครื่องปั้นดินเผา

สึกุสึกุ

สัมผัสประสบการณ์และเรียนรู้จากเหล่าช่างฝีมือผู้อนุรักษ์ประเพณีดั้งเดิม “คินสึกิ” ได้โดยตรง คินสึกิเป็นงานฝีมือดั้งเดิมที่ซ่อมแซมเครื่องปั้นดินเผาที่แตกหักโดยนำแลคเกอร์และทองมาผสมกัน งานฝีมือนี้เป็นสัญลักษณ์ของค่านิยมการซ่อมแซมและใช้ของเก่าก่อนที่จะซื้อของใหม่ สำหรับรอยแตกร้าวนั้น มีการสร้างมูลค่าขึ้นใหม่ด้วยทองคำแทนที่จะซ่อนไว้ คินสึกิแต่ละชิ้นมีลักษณะเฉพาะ และเผยให้เห็นรอยต่อเหล่านั้นอย่างภาคภูมิใจ

สามารถเข้าร่วมเวิร์กชอป “สึกุสึกุ” ที่สามารถนำส่วนหนึ่งของประเพณีดั้งเดิมของญี่ปุ่นนี้กลับบ้านได้ เนื่องจากคินสึกิจำเป็นต้องใช้เวลาในการแข็งตัว งานที่เสร็จสมบูรณ์จึงจะจัดส่งให้ทางไปรษณีย์

สึกุสึกุ
ชั้น 1 akikito apt. 2-21-2 เอบิสุ เขตชิบุยะ โตเกียว
เว็บไซต์ (ENG)

กระดาษญี่ปุ่นวาชิ : กระดาษที่เป็นเอกลักษณ์ของญี่ปุ่น

โอซุวาชิ

มาเรียนรู้เกี่ยวกับกระดาษญี่ปุ่นวาชิแบบดั้งเดิมที่ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ต่างๆ ที่ “โอซุวาชิ” เวิร์กชอปทำกระดาษญี่ปุ่นใจกลางกรุงโตเกียว กระดาษวาชิที่ใช้สำหรับประตูบานเลื่อนโชจิและประตูบานเลื่อนฟุซุมะอันหรูหรา เป็นวัสดุหลักในบ้านเรือนของญี่ปุ่นมานานกว่า 1,300 ปี
โอซุวาชิก่อตั้งขึ้นในปี 1653 สามารถชมฝีมือของอาจารย์ผู้สอนและลองทำกระดาษวาชิด้วยตนเองได้ อีกทั้งยังสามารถนำกระดาษวาชิที่ทำกลับบ้านได้เป็นของฝากที่มีเพียงชิ้นเดียวในโลก กรุณาจองก่อนเข้าร่วม

โอซุวาชิ
อาคารโอซุฮนกัง 3-6-2 นิฮงบาชิฮนโจ เขตจูโอ โตเกียว
เว็บไซต์ (ENG)